ΕΑΠ | ΔΕΟ 41 - Αγορές Χρήματος & Κεφαλαίου
Ακαδημαϊκό έτος 2023/24
Ακαδημαϊκό έτος 2022/23
Ακαδημαϊκό έτος 2021/22
Ακαδημαϊκό έτος 2020/21
Από τη στιγμή που η ερχόμενη συναλλαγή της εταιρείας επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις στην ισοτιμία των δύο νομισμάτων, υφίσταται συναλλαγματικός κίνδυνος.
Η προστασία της εταιρείας προκύπτει όταν εκείνη πληρώνει τα $ στην προθεσμιακή τους τιμή, βάσει του ανάλογου τύπου υπολογισμού.
Η προσδοκία της εταιρείας δείχνει πως σε 6 μήνες θα χρειαστεί να πληρώσει μεγαλύτερο ποσό σε σχέση με εκείνο των προθεσμιακών συμβολαίων.
Η αναμονή υποτίμησης του ξένου νομίσματος μειώνει τον πιθανό κίνδυνο της εταιρείας, οπότε μπορεί να αποφύγει την τακτική αντιστάθμισης.
Με τη μείωση του αμερικανικού επιτοκίου, η ζήτηση για επενδύσεις, άρα και για $ θα μειωθεί, προκαλώντας με τη σειρά της υποτίμηση στο νόμισμα.
Η αναμονή για υποτίμηση μειώνει τη ζήτηση χρήματος κι επενδύσεων εντός της χώρας, αλλά αυξάνει τη ζήτηση των προϊόντων της λόγω της χαμηλότερης τιμής που προκαλεί η υποτίμηση του νομίσματος.
Η ανατίμηση -αντίθετα- προκαλεί εισροές κεφαλαίων βραχυπρόθεσμα, αλλά η αναμενόμενη αύξηση των τιμών θα αντιστρέψει τελικά την πορεία των αποδόσεων.
Ο έλεγχος δυνατότητας τριγωνικού argitrage πραγματοποιείται συγκρίνοντας την ισοτιμία μιας αγοράς με το συνδυασμό της χρήσης των τιμών ισοτιμίας των δύο άλλων. Στην περίπτωση (α) υπάρχει η δυνατότητα κερδοσκοπίας.
Όταν η δυνατότητα κερδοσκοπίας γίνει αντιληπτή από τους επενδυτές, η ζήτηση των νομισμάτων θα αντιστραφεί, προκαλώντας τελικά ισορροπία στην αγορά, άρα και το τέλος της επενδυτικής ευκαιρίας.
Ακαδημαϊκό έτος 2019/20
Στο πρώτο ερώτημα θα βρείτε την τιμή των εξαμηνιαίων επιτοκίων χρησιμοποιώντας τη σχέση ισοδυναμίας επιτοκίων (ενότητα 4.2/τόμος Α) και στη συνέχεια θα τα διπλασιάσετε.
Η εταιρεία διατρέχει ούτως ή άλλως συναλλαγματικό κίνδυνο από τις διακυμάνσεις της αγοράς, ειδικά όμως αν υποτιμηθεί το ¥, θα μειωθεί η αξία των εισπράξεων της. Για να το αποφύγει αυτό, θα χρειαστεί να αγοράσει από σήμερα $ αξίας Υ5,5 Μ, στην προθεσμιακή τους τιμή.
Η αύξηση του αμερικανικού επιτοκίου προκαλεί εισροή κεφαλαίου προς τις ΗΠΑ κι άρα ανεβάζει την ισοτιμία €/$. Το διάγραμμά σας θα πρέπει να μοιάζει με εκείνο της σελίδας 86.
Ο υψηλός πληθωρισμός προκαλεί μείωση στη συναλλαγματική ισοτιμία των εγχώριων νομισμάτων, με συνέπεια η τιμολόγηση σε € να δυσκολεύει την πώληση των προϊόντων στις τοπικές αγορές. Άρα προτιμάτε το τοπικό νόμισμα.
Ο επενδυτής θα παρατηρήσει (χρησιμοποιώντας τη σχέση ισοδυναμίας επιτοκίων που εφαρμόσατε και στο 1ο θέμα) πως η απόδοση στην Ευρωζώνη είναι μεγαλύτερη. Το καλυμμένο arbitrage επιτοκίου θα μετακινήσει κεφάλαια από την Αμερική προς την Ευρώπη, οδηγώντας την τρέχουσα ισοτιμία σε υποτίμηση αλλά την προθεσμιακή σε ανατίμηση. Οι τελικές αποδόσεις θα εξισωθούν στις δύο οικονομίες.
Η διαφορά στο ρυθμό ανάπτυξης θα προκαλέσει ανατίμηση του $ κι άρα αύξηση της ισοτιμίας €/$. Όμως μακροχρόνια η αγορά θα ισορροπήσει μέσω των μηχανισμών που διαθέτει.
Στο πρώτο ερώτημα θα κάνετε απλά χρήση του τύπου υπολογισμού της τελικής αξίας που θα βρείτε στην ενότητα 3.1 του τόμου Β, αρχικά με ξεχωριστό επιτόκιο i κι έπειτα με σταθερό επιτόκιο και n=4.
Στο δεύτερο ερώτημα, θα χρειαστεί να συγκρίνετε το άθροισμα της παρούσας αξίας των δέκα δόσεων με την τιμή μετρητοίς.
Για την παρούσα αξία της ομολογίας θα εφαρμόσετε τον τύπο της ενότητας 3.2.1, όπου όλες οι μεταβλητές δίνονται στην εκφώνηση. Για την περίπτωση της άληκτης ομολογίας, θα σας χρειαστεί ο τύπος της σελίδας 89.
Οι οικονομίες των δύο χωρών του δεύτερου ερωτήματος βρίσκονται σε ανάπτυξη. Οι τιμές των spread καθορίζουν το επιτόκιο δανεισμού της Β, το οποίο και μειώνεται σταδιακά.
Η ενότητα 3.3.1 σας παρέχει τον τύπο αποτιμήσης μετοχών με μέρισμα σταθερό, σταθερά αυξανόμενο και μεταβαλλόμενο. Για την τελευταία περίπτωση, θα συμβουλευτείτε την άσκηση αυτοαξιολόγησης 4 του 3ου κεφαλαίου.
Οι έννοιες της απόδοσης και της διακύμανσης χρεογράφων εξηγούνται στις ενότητες 1.2.2-1.2.3 του τόμου Γ, ενώ εκείνες της συνδιακύμανσης και του συντελεστή συσχέτισης στη 2.3.
Το υπόδειγμα CAPM (ΥΑΚΠΣ) αναλύεται στην ενότητα 2.8, με την επεξήγηση του συντελεστή β να βρίσκεται στη σελίδα 61 της παραπάνω ενότητας, τη γραμμή της αγοράς χρεογράφων στην υποενότητα 2.8.2 και την αξιολόγηση των αποδόσεων στη σελίδα 60.
Το μέσο σταθμικό κόστος κεφαλαίου παρουσιάζεται στην ενότητα 4.3, όμως θα χρειαστείτε και τους τύπους της 4.2.3. Για τα δύο τελευταία ερωτήματα θα κάνετε αντικατάσταση με τα νέα δεδομένα.
Ο υπολογισμός της παρούσας αξίας μιας ομολογίας βρίσκεται στην ενότητα 5.4 του τόμου Δ. Στη συνέχεια θα βρείτε τη διάρκεια της κάθε ομολογίας, βάσει των τύπων της ενότητας 6.3.1. Για την επιλογή της προτιμώτερης ομολογίας, αναφερθείτε στο θεώρημα 4 της σελίδας 125 του βιβλίου σας.
Οι υπολογισμοί μέσω της ΠΑ εξηγούνται στα παραδείγματα 2-3 της ενότητας 5.4. Η σταθμισμένη διάρκεια υπολογίζεται βάσει των τύπων της ενότητας 6.2. Τέλος, οι τύποι υπολογισμού της κυρτότητας δίνονται στην υποενότητα 6.6.3.
Για τις παρατηρήσεις θα μελετήσετε τις σελίδες 156-7, οι οποίες κι εξηγούν αναλυτικά τις διαφορές στις δύο μεθόδους.
Η έκθεση της τράπεζας στον κίνδυνο θα υπολογιστεί μέσω του Duration Gap που θα βρείτε στην ενότητα 6.5.1. Για να το υπολογίσετε όμως, θα χρειαστεί να βρείτε πρώτα τη διάρκεια για κάθε τύπο μέρος του Ενεργητικού/Παθητικού, η οποία θα σας οδηγήσει στη σταθμισμένη διάρκεια του συνόλου του Ενεργητικού και Παθητικού που απαιτεί ο τύπος της σελίδας 152.
Για το δεύτερο ερώτημα θα χρησιμοποιήσετε τον τύπο του ΔΕ της ίδιας σελίδας με πριν.
Τέλος, στο τρίτο ερώτημα θα υπολογίσετε τις νέες τιμές σε ομόλογα και στεγαστικά δάνεια, ώστε να δείτε πως επηρεάζεται το Duration Gap (υποενότητα 6.5.1).
Ακαδημαϊκό έτος 2018/19
Η αγγλική εταιρεία διατρέχει συναλλαγματικό κίνδυνο λόγω της μεταγενέστερης ημερομηνίας της οικονομικής συναλλαγής της. Για να μειώσει τον κίνδυνο που διατρέχει, μπορεί να εξισώσει τη διαφορά μεταξύ εγχώριου και ξένου νομίσματος, κάνοντας χρήση της προθεσμιακής συναλλαγματικής ισοτιμίας με τη μέθοδο που αναλύεται στην ενότητα 4.2 του τόμου Α’.
Πρόκεται για μια ενότητα κομβική, όχι μόνο γιατί θα την χρειαστείτε και στα επόμενα θέματα, αλλά και για τις τελικές γραπτές εξετάσεις σας.
Στο θέμα 2 θα δείξετε τη μέθοδο που ακολουθεί κάποιος για να πραγματοποιήσει τριγωνικό arbitrage. Από τη στιγμή που η σταυροειδής ισοτιμία δολαρίου/στερλίνας της 1ης τράπεζας είναι διαφορετική (μεγαλύτερη) σε σχέση με την απευθείας ισοτιμία της 2ης, μπορείτε να αγοράσετε στερλίνες από την 2η με τα δολάρια σας και στη συνέχεια να την μετατρέψετε στην 1η αρχικά σε € κι έπειτα σε $.
Με τον παραπάνω τρόπο θα κερδοσκοπήσετε, όμως δεν είναι και τόσο εύκολο, δεδομένης της τάσης της αγοράς να εξισορροπεί τις τιμές του συναλλαγμάτος άμεσα.
Η επίδραση που αναζητάτε, μαζί με το ακριβές διάγραμμα ζήτησης-προσφοράς, βρίσκεται στην ενότητα 4.3 του τόμου Α’. Εκεί αναλύονται οι παράγοντες κι ο τρόπος που επηρεάζουν τη ζήτηση και την προσφορά στις αγορές συναλλάγματος.
Για τις επιπτώσεις στη βαχυχρόνια περίοδο αναφέρεται η σελίδα 85 της παραπάνω ενότητας και για την μακροχρόνια οι σελίδες 86-87.
Για το πρώτο ερώτημα θα κάνετε απλά χρήση του τύπου υπολογισμού της παρούσας αξίας που βρίσκεται στην ενότητα 3.1 του τόμου Β’, τοποθετώντας όπου n=5.
Για το δεύτερο ερώτημα, θα υπολογίσετε την τελική αξία σε κάθε τέλος έτους μέχρι και το 4ο. Για το ετήσιο αποτελεσματικό επιτόκιο, χρειάζεται να λύσετε την εξίσωση της ΤΑ, με το i ζητούμενο και το n=4.
Για την παρούσα αξία της ομολογίας θα εφαρμόσετε τον τύπο της ενότητας 3.2.1, όπου όλες οι μεταβλητές δίνονται στην εκφώνηση. Για την περίπτωση της άληκτης ομολογίας, θα σας χρειαστεί ο τύπος της σελίδας 88.
Για τα επόμενα δύο ερωτήματα, θα κάνετε αποτίμηση των ομολογιών έως τον 2ο χρόνο (τύπος σελίδας 85) και θα υπολογίσετε την απόδοση όπως γίνεται στα παραδείγματα της ενότητας 3.2.2.
Για το πρώτο ερώτημα θα χρειαστείτε τον τύπο αποτιμήσης μετοχών με μέρισμα σταθερά αυξανόμενο, ο οποίος βρίσκεται στην ενότητα 3.3.1 (σελίδα 99).
Στα επόμενα δύο ερωτήματα χρειάζεται να γίνει αποτίμηση βάσει κερδών, η οποία εξηγείται αναλυτικά στην ενότητα 3.3.2 και την άσκηση αυτοαξιολόγησης 4 του ιδίου κεφαλαίου.
Στο πρώτο ερώτημα θα χρειαστεί αρχικά να υπολογίσετε την παρούσα αξία της κάθε ομολογίας, στην πρώτη χωρίς και στη δεύτερη με τοκομερίδια. Στη συνέχεια θα βρείτε τη διάρκεια της κάθε μίας, βάσει των τύπων της ενότητας 6.3.1 του τόμου Δ. Ο κίνδυνος θα αποφευχθεί όταν η σταθμισμένη διάρκεια του ομολόγου είναι ίση με την περίοδο που θα απαιτηθούν τα ρευστά διαθέσιμα. Για τον αριθμό των ομολόγων, θα βρείτε την παρούσα αξία των €10 εκ. και θα τη διαιρέσετε με την τιμή που βρήκατε για κάθε ομόλογο.
Στο δεύτερο ερώτημα θα υπολογίσετε την τιμή του ομολόγου Β στο 6ο έτος (n=1) για προεξοφλητικό επιτόκιο ίσο με 7%. Στην τιμή αυτή θα προσθέσετε το κέρδος από τα ετήσια κουπόνια (n=5) και το συνολικό ποσό θα το πολλαπλασιάσετε με τον αριθμό των ομολόγων Β που βρήκατε στο ερώτημα Α. Η διαφορά του ποσού από τα €10 εκ. αποτελεί το κέρδος που θα αποκομίσει ο διευθυντής.
Στο πρώτο ερώτημα θα υπολογίσετε την παρούσα αξία του δανείου, ώστε στη συνέχεια να εφαρμόσετε τον τύπο της σταθμισμένης διάρκειας που θα βρείτε στην ενότητα 6.1.
Οι τύποι της προσαρμοσμένης σταθμισμένης διάρκειας και του συντελεστή κυρτότητας βρίσκονται διαθέσιμοι στην ενότητα 6.6.3 και χρειάζονται απλά αντικατάσταση στις τιμές.
Στην ίδια σελίδα (159) της ενότητας 6.6 θα βρείτε και τον τύπο της ποσοστιαίας μεταβολής που σας ζητάται στο τρίτο ερώτημα, ο οποίος και απλοποιείται στην περίπτωση της γραμμικής σχέσης.
Ο πίνακας της εκφώνησης μας δίνει το Ενεργητικό, όπου τα καταναλωτικά και τα στεγαστικά δάνεια θα αποτελέσουν και Παθητικό της εταιρείας. Η έκθεση της τράπεζας στον κίνδυνο θα υπολογιστεί μέσω του Duration Gap που θα βρείτε στην ενότητα 6.5.1. Για να το υπολογίσετε όμως, θα χρειαστεί να βρείτε πρώτα τη διάρκεια για κάθε τύπο μέρος του Ενεργητικού/Παθητικού, η οποία θα σας οδηγήσει στη σταθμισμένη διάρκεια του συνόλου του Ενεργητικού και Παθητικού που απαιτεί ο τύπος της σελίδας 152. Η τελική τιμή θα βγει θετική, υποδηλώνοντας πως ενδεχόμενη αύξηση του επιτοκίου θα λειτουργήσει ως αντίξοη μεταβολή για την τράπεζα.
Για το δεύτερο ερώτημα θα χρησιμοποιήσετε τον τύπο του ΔΕ της ίδιας σελίδας με πριν.
Τέλος, στο τρίτο ερώτημα υπολογίζετε τις νέες τιμές σε ομόλογα κι έντοκα γραμμάτια, με τη μείωση του Ενεργητικού να επηρεάζει τη διάρκεια του και συνεπώς το Duration Gap, θέτοντας αντί για 3.000 τις 2.700 μονάδες.